Kennisintensieve organisaties ouderwets georganiseerd

Kennisintensieve organisaties zijn vaak nog sterk hiërarchisch georganiseerd. Dit heeft een negatieve impact op hun prestaties. Tijd voor verandering! Waarom? Hieronder de belangrijkste drie redenen om de structuur van kennisintensieve organisaties meer organisch te maken:

 

• Minzberg schreef al lang geleden: ‘Kenniswerkers dien je niet te managen volgens regels en procedures…’. Zorg voor een duidelijk, gemeenschappelijk hoger doel (Purpose) en geef de kenniswerker vervolgens de vrijheid en het vertrouwen om te doen wat deze denkt dat het beste is voor de organisatie.
• We leven in een wereld die sterk aan verandering onderhevig is. Veranderingen zullen sneller en impactvoller zijn dan we ooit gezien hebben (denk aan de Pokemon hype die in 5 dagen meer dan 50 miljoen gebruikers had, terwijl dit voor de vaste telefoon zo’n 75 jaar duurde). Het is dan ook zaak om je als organisatie snel aan te kunnen passen om disrupties voor te blijven.
• De wereld wordt steeds complexer. Daar waar we eerst alleen maar zwarte auto’s (Ford) leverden, leveren we nu niet alleen maar een auto met alle gewenste specificaties, maar vooral ook veel additionele digitale diensten (Tesla). Voor de top van de organisatie wordt het hierdoor onmogelijk alles te blijven overzien en de juiste beslissingen te nemen.

 

Een hiërarchische structuur is star en kent een hoge formaliteit; veel regels en procedures dus. Niet bevorderend voor de kenniswerker. Bovendien is de structuur niet makkelijk aan te passen aan veranderingen en werkt het niet goed in een complexe omgeving. Beter is het dan ook om toe te bewegen naar een organische structuur, waarbij medewerkers beslissingsbevoegdheid krijgen. Zij weten wat op hun gebied het beste is om de gezamenlijke doelstelling te bereiken en wie ze moeten consulteren alvorens ze een besluit nemen. Teams kunnen waar nodig samengesteld, aangepast of afgebroken worden om sub-doelen te bereiken.

In Nederland zijn er steeds meer bedrijven die naar een plattere organisatie toe bewegen. Managementlagen worden deels of volledig geschrapt en zelfsturende of zelforganiserende teams worden in het leven geroepen. Bedrijven die hier al succesvol stappen in gemaakt hebben, zijn onder andere Buurtzorg, Effectory, Schuberg Philis, gemeente Hollands Kroon, Voys en Groningen Seaports.

 

In de praktijk zijn de grootste voordelen van een organische structuur :

• Grotere betrokkenheid van medewerkers, wat leidt tot tevredenere en productievere werknemers (Buurtzorg is niet voor niets al 5 jaar op rij de beste werkgever van Nederland)
• Functies liggen minder vast en geven medewerkers dus meer vrijheid om taken zelf op te pakken
• Persoonlijk leiderschap wordt sterker ontwikkeld
• Er worden betere besluiten genomen
• Na besluit wordt sneller overgegaan tot actie. Het is immers een gezamenlijk genomen besluit, dus de acceptatie is groter dan voorheen waar eerst overtuigd moest worden.

 

Als meest cruciaal voor een succesvolle implementatie worden genoemd:

• Geloof in zelfsturing. De drijfveer moet niet zijn om het aantal leidinggevenden en dus kosten te reduceren
• Een duidelijke en gedeelde visie
• Het waarderen van diversiteit. Anders gaat degene met de grootste mond als vanzelf de baas spelen, terwijl de wat meer introverte werknemer niet meer aan bod komt
• Feedback geven aan elkaar. Zeker als je collega’s gaat beoordelen met wie je vriendschappelijk omgaat.

 

Waarom nog niet alle kennisintensieve organisaties van de hiërarchische cultuur weg bewegen? Omdat het moeilijk is voor de bestuurders om (deels) afstand te doen van hun machtspositie en omdat sommige generaties van bestuurders opgegroeid zijn met het idee dat managers nu eenmaal nodig zijn. Zij zijn in der tijd klaargestoomd voor het industriële tijdperk, terwijl nu het merendeel van de organisaties geen ‘simpele’ productie-organisatie meer is, maar een kennisorganisatie. Tijd dus om deze bestuurders wakker te schudden en tot actie te laten overgaan!

 

Kun je hierbij hulp gebruiken? Wij geven inspirerende presentaties over de wereldwijde veranderingen en hoe deze invloed gaan hebben op de toekomstige organisatie. Ook helpen we graag met het definiëren van een Purpose, het leren inzien en waarderen van Diversiteit en geven van Feedback.